Hieronder verstaan we al het beton voor prefab-betonelementen dat duurzaam in het zicht blijft en waarvan door speciale aandacht te schenken aan de samenstelling en het uiterlijk een verfraaiing van het bouwproject zal worden bereikt. Ook gebruikt men wel de aanduiding sierbeton in plaats van architectonisch beton.
Er zijn verschillende manieren om het uiterlijk van beton het predikaat architectonisch beton te verschaffen. Vaak wordt gekozen voor een combinatie van ondergenoemde bewerkingen. Het uiterlijk van beton wordt bepaald door de aanblik van het oppervlak; bij onbewerkt beton zien we de cementhuid, al dan niet door pigmenten gekleurd.
De fijnste bestanddelen van het beton, cement en pigment, bepalen de kleur. De kleur van het zand en overige toeslagmaterialen zijn van minder belang.
Bij bewerkt beton wordt de cementhuid verwijderd (stralen of polijsten) en wordt de aanblik van het beton mede bepaald door het toeslagmateriaal. Vooral bij nabewerkte oppervlakken is het hierdoor zeer belangrijk dat het toeslagmateriaal constant van kleur en samenstelling is. Zand en grove toeslagmaterialen zijn natuurproducten die men moet nemen zoals ze zijn, met onregelmatigheden in kleur en textuur. We doen er goed aan deze onregelmatigheden in kleur en textuur te beschouwen als een natuurlijk gegeven en hiernaar te ontwerpen.
Behalve door verwijdering van de cementhuid kunnen ook met geprofileerde betonelementen, eventueel in combinatie met kleur en/of een nabewerking, architectonisch aantrekkelijke elementen gefabriceerd worden. Profileringen kunnen op diverse wijzen aangebracht worden.
Veel gebruikte methodes zijn het aanbrengen van houten cannelures of ornamenten op de mal, of het gebruik van rubber profielmatten. Deze matten worden in diverse profileringen door een aantal leveranciers standaard in de handel gebracht. Bij voldoende seriegrootte is het soms ook lonend een rubber profielmat naar wens te laten maken. Bij gebruik van rubbermatten moeten de ontwerper en de producent er rekening mee houden dat er soms aanzienlijke maattoleranties in de matten kunnen zitten. Vooral bij aansluitingen van matten of verschillende elementen kan dit zich gaan aftekenen. Door het aanbrengen van profilering ontstaat een schaduwwerking over het oppervlak. Eventuele kleurverschillen, of ‘wolken’ worden hierdoor minder zichtbaar. Vooral bij niet nabewerkte oppervlakken is dit een voordeel. Door het aanbrengen van profileringen is het eenvoudig mogelijk teksten of bedrijfslogo’s in het beton aan te brengen.
Behalve door kleuren en/of nabewerken van betonoppervlakken, kunnen elementen ook verfraaid worden door het in- of opbrengen van andere materialen als tegels, baksteen of natuursteen. Elementen voorzien van baksteen zien er vaak niet anders uit dan gemetselde vlakken; de keuze voor dit soort elementen wordt vaak gemaakt uit logistieke of bouwtijdoverwegingen.